Filtr cząstek stałych stał się nieodłącznym elementem współczesnych samochodów z silnikiem Diesla. Wmontowany obok katalizatora ma za zadanie wyłapywanie cząstek sadzy.

Filtr cząstek stałych (DPF) montuje się w układach wydechowych samochodów z silnikiem Diesla w celu zmniejszenia emisji rakotwórczych gazów spalinowych z cząstek sadzy i popiołu. Zastosowanie DPF wyeliminowało emisję czarnego dymu, charakterystycznego dla starszych pojazdów z silnikiem Diesla. Jednak uszkodzony filtr jest bardziej szkodliwy od jazdy bez filtra DPF.

Stopień zanieczyszczenia filtra cząstek stałych (DPF) jest monitorowany przez komputer i gdy przekroczy ustaloną wartość zostaje automatycznie oczyszczony poprzez rozgrzanie do bardzo wysokiej temperatury. Niestety w warunkach dużego natężenia ruchu lub w przypadku krótkich przejazdów automatyczna procedura wypalania filtra cząstek stałych okazuje się niewystarczająca. Częste załączanie się procedury oczyszczania filtru skutkuje większym zużyciem paliwa oraz może prowadzić do rozrzedzania oleju silnikowego przez paliwo. W skrajnych przypadkach następuje pełne zapchanie filtra i unieruchomienie pojazdu. Również pogorszenie właściwości oleju silnikowego może powodować uszkodzenie silnika.

Regeneracja filtra cząstek stałych (DPF) dzieli się na dwa rodzaje:

regeneracja bierna/pasywna, czyli automatyczne oczyszczanie się filtra z cząstek stałych. Następuje ona bez ingerencji, jest przeważnie całkowicie niezauważalna a zarazem nie wywiera żadnych konsekwencji dla pracy silnika. Aby bierna regeneracja przebiegała prawidłowo, filtr powinien uzyskać odpowiednio wysoką temperaturę, która będzie skutkowała rozgrzaniem się sadzy, co można osiągnąć poprzez dłuższą jazdę ze stałą prędkością obrotową silnika.

regeneracja aktywna, którą stosuje się ją w sytuacji, kiedy filtr nie może osiągnąć odpowiednio wysokiej temperatury do wypalenia i pozbycia się sadzy i popiołu. W takim przypadku stosuję się tzw. wypalanie wymuszone lub czyszczenie filtra cząstek stałych za pomocą środków chemicznych. Jednak ten typ regeneracji jest możliwy do wykonania, o ile DPF jest wypełniony maksymalnie do 80%. W przypadku, gdy filtr jest wypełniony powyżej 80%, należy go wymienić na nowy. Regeneracja aktywna jest możliwa do zrealizowania jedynie w serwisach samochodowych przy użyciu urządzania diagnostycznego lub też specjalistycznego urządzenia do czyszczenia chemicznego.